Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης

Ιδρύθηκε το 1975 και στεγάζεται στο αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου, στην παλιά πόλη της Ξάνθης. Το κτίριο, έκθεμα και το ίδιο, αποτελεί ιστορική μαρτυρία για την κοινωνική και οικονομική ζωή μιας πόλης που άκμασε στις αρχές του 20ου αιώνα.

Οι μόνιμες συλλογές συντηρήθηκαν με την, κατά 80%, συνδρομή των ευεργετών. Σήμερα, φιλοξενούνται εδώ εκθέσεις που παρουσιάζουν στοιχεία από τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο, την κοινωνική, οικονομική, θρησκευτική ζωή της πόλης και της υπαίθρου των αρχών του 20ου αιώνα.

Παράλληλα, λειτουργούν εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα που δίνουν το στίγμα της νέας δημιουργίας στην πόλη. Το Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης είναι το ίδρυμα που απέκτησε, συντήρησε και ερευνά τα στοιχεία της νεότερης ιστορίας της πόλης.

Επικοινωνεί εκθέτοντας τις υλικές μαρτυρίες των ανθρώπων και του περιβάλλοντός του, που συνέβαλλαν στην διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της περιοχής και έχει ως σκοπό τη συνεχή μελέτη αυτών, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία των επισκεπτών.

Γι’ αυτό, η οργάνωση της επίσκεψης στο Ισόγειο, παρουσιάζει στον επισκέπτη πρώτα μια αναφορά στη νεότερη ιστορία της πόλης. Στη συνέχεια, η έκθεση «Ξάνθη 1860 -1940 περίοδος ακμής» αναφέρεται στην αστική τάξη και τους καπνεμπόρους. Σε αυτό το επίπεδο βρίσκονται το Πωλητήριο, και ο Πολυχώρος όπου πραγματοποιούνται προβολές, διαλέξεις, συναυλίες καθώς και η αίθουσα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Στον Όροφο στη μία πτέρυγα συνεχίζεται η έκθεση «Ξάνθη 1860-1940 περίοδο ακμής». Εδώ βρίσκεται και ο χώρος για τις Περιοδικές εκθέσεις, με μία διαφορετική έκθεση νέων καλλιτεχνών κάθε μήνα. Στην ίδια πτέρυγα, βρίσκεται και το γραφείο της Κατίνας Βέικου Σεραμέτη, το ερευνητικό κέντρο του μουσείου.

Στην άλλη πτέρυγα λειτουργούν Εργαστήρια για εκπαιδευτικά προγράμματα, για τη συντήρηση καθώς και το κέντρο πληροφορικής. Η μία πλευρά του Υπογείου αφιερώνεται στην έκθεση «Καθημερινές και σκόλες» που στοιχειοθετεί την αγροτική και κτηνοτροφική ζωή της Θράκης.

Στο δεύτερο τμήμα του υπογείου παρουσιάζεται η θεματική «Επιχειρηματικότητα στην Ξάνθη στις αρχές 20ου αιώνα – Επαγγελματίες – Εργατική τάξη», βασισμένη σ’ έναν επαγγελματικό οδηγό του 1910-11. Στην Αυλή τέλος, βρίσκονται δύο ατομικά Χαμάμ, ανδρικό και γυναικείο, καθώς και το Εκκλησάκι των Αγίων Ακίνδυνων.

Υπογραμμίζουμε ότι το ίδιο το κτίριο είναι ένα κόσμημα τόσο για τον εξωτερικό του διάκοσμο με συμμετρικά σχέδια, όσο και για το εσωτερικό του με ξυλόγλυπτα ταβάνια, τοιχογραφίες και εξαιρετικές οροφογραφίες. Το Λαογραφικό & Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης λειτουργεί ως ένα έκθεμα, ως υπόδειγμα που ο επισκέπτης χρησιμοποιεί για να ανακαλύψει την Ξάνθη.